गोविन्द भट्ट\नेपालका कुखुरापालन व्यवसायमा देखिएको वास्तविक अवस्था दाना डिलरहरूप्रति निर्भरता, उधारो कारोबार, र व्यवस्थापनको अभावले यस व्यवसायलाई जोखिममा पारेको छ । यस समस्याको समाधान निम्न बुँदाहरूमा आधारित हुन सक्छ:
१. उधारो व्यवस्थापन सुधार
नगद कारोबारलाई प्राथमिकता: किसानहरूलाई नगदमा दाना खरीद गर्न प्रोत्साहन गर्नुपर्छ ।
वित्तीय योजना: किसानले व्यवसाय सुरु गर्नुअघि निश्चित लगानी र खर्चको योजना बनाउनुपर्छ ।
कृषि सहकारी: सहकारीहरूले किसानलाई उचित ब्याजदरमा कर्जा प्रदान गरेर उनीहरूको निर्भरता कम गर्न सक्छन् ।
२. व्यावसायिक तालिम र ज्ञान
किसानहरूलाई उत्पादन, व्यवस्थापन, र बजार रणनीतिबारे तालिम दिनुपर्छ ।अत्यधिक उत्पादन र मागको असन्तुलन नहुने गरी व्यवसाय चलाउने रणनीति सिकाउनुपर्छ ।

३. बजार व्यवस्थापन सुधार
स्थानीय र अन्तर्राष्ट्रिय बजार खोजी: आवश्यकता भन्दा बढी उत्पादन हुँदा पनि उचित बजार व्यवस्थापन गर्नुपर्छ ।
मूल्य निर्धारणको निगरानी: सरकारी निकायले मूल्य निर्धारणमा अनुगमन गरी स्थिरता कायम गर्नुपर्छ ।
४. दाना डिलर र किसानबीचको पारदर्शिता
किसान र डिलरबीच निश्चित सम्झौता गरिनु पर्छ । विचौलियाहरूलाई कम गर्न सहकारी वा सीधा किसान-डिलर सम्बन्धलाई प्रोत्साहन गर्नुपर्छ ।
५. सामूहिक फार्मिंग प्रणाली
साना किसानले सामूहिक रूपमा लगानी र उत्पादन गर्न सक्ने मोडेल अपनाउनुपर्छ। यसले लागत घटाउने र बजारसम्म सजिलै पहुँच पुर्याउने काम गर्छ। कुखुरापालनलाई दिगो र लाभदायक बनाउन किसानहरूले नगद कारोबार गर्न थाले र व्यवसायिक सोच अपनाए भने मात्र यस क्षेत्रमा सुधार सम्भव छ ।
गोविन्द भट्ट -पशु प्राविधिक तथा पोल्ट्री व्यवसायी,सुदूरपश्चिम
